De Eenzame Uitvaart van Mevrouw A.V. in Brugge

Mevrouw A.V. werd geboren op 31 oktober 1926 in Tilburg en overleed op 7 december 2024 in Brugge in woonzorgcentrum Ten Boomgaarde. Haar uitvaart vond plaats op 13 december 2024 om 12u00 op de parkbegraafplaats van de Blauwe Toren in Brugge.

De dagen zijn op hun kortst wanneer mevrouw A.V., net geen honderd jaar oud, sterft. In het WZC staat haar levensverhaal samengebald in enkele alinea’s. De zinnen lezen als kilometerpaaltjes die te dicht bij elkaar zijn gezet. Afstanden (het hoe, waar en waarom?) moet je er zelf bij verzinnen: mevrouw A.V. komt uit Tilburg en volgt de liefde naar België. Het koppel opent er een café. Haar tweede partner is zesentwintig jaar jonger. Hij zou zelf gezondheidsproblemen hebben en wil niet betrokken worden bij haar uitvaart. Toen ze hier pas was, riep ze vaak om hem, zegt een medewerkster, maar hij kwam nauwelijks. Verder kom ik te weten dat ze van zwemmen en borduren hield tot ze blind werd. Niettemin bleef ze erg mondig en maakte zich vrolijk over het West-Vlaamse accent (yoehoert ipv yoghurt?).

Nakomelingen heeft ze niet en over haar afkomst lees ik niets. Wel staat vast dat ze in 1926 is geboren, middenin ‘the roaring twenties’. Zou ze er iets van gemerkt hebben? In 1926 wordt de televisie uitgevonden, wordt de eerste raket gelanceerd en verschijnt de eerste roltrap in een Nederlands warenhuis. De NMBS wordt opgericht, de hitlerjugend vormt zich en voor het eerst zwemt een vrouw het Kanaal over van Frankrijk naar Engeland (wiki).

In haar kamer hangen foto's, foto’s die ze zelf niet kon zien. Ze staat er lachend op in vrolijke tenues die seizoenen en activiteiten weerspiegelen: een kerstmuts met kerst, een cowboyhoed voor the far west… . Aan het voeteinde van het bed zitten knuffels, op een kastje staat een vaas. Is dit de inboedel van mevrouw A.V? Nee, alles wat ik zie staat er op initiatief van het personeel. Behalve misschien die twee kleine foto’s, vlak boven haar bed. Er staat telkens een man op, die niet in de lens kijkt. Waren dit haar partners? Verder krijg ik te horen dat ze een kort ziekbed heeft gehad en zich bewust was van het einde. ‘Ik ga dood maar ik wil niet dood’ zou ze de tegen de huisarts gezegd hebben.

Op de dag van de plechtigheid tref ik Delphine aan de ingang van de strooiweide. Wanneer op het afgesproken uur niemand verschijnt, bel ik de uitvaartonderneming. ‘Er is geen crematie’ wordt mij verteld, ‘mevrouw zal worden begraven, dus moeten jullie op de begraafplaats zijn.’ We haasten ons enkele parkblokken verder. En inderdaad, bij een pas uitgegraven put staat een kist met een krans, waarrond drie vrouwen. Een ervan herken ik als een zorgkundige van het woonzorgcentrum. Ze staan dichtbij elkaar, lijken aangedaan. De jongste vrouw heeft een roos bij die ze roerloos rechtop houdt. Zou mevrouw A.V. dan toch familie hebben?

De vragen blijven overeind wanneer Delphine haar gedicht leest:

De dames vegen tranen weg, pakken elkaar vast, vragen of ze Delphine’s gedicht mogen meenemen. Ze blijken allen in het WZC te werken. Ook de kist met de krans werd gefinancierd door het WZC. We zeggen niet veel meer, groeten elkaar, keren huiswaarts. Het is helder en koud. Delphine’s woorden zinderen na als een frisse duik in een zwembad vol bubbels.

Thuisgekomen zoek ik Trudy Ederle, de zwemster, op. Ze is net als mevrouw A.V. achtennegentig jaar oud geworden.