Mevrouw M.P. werd geboren in Antwerpen op 25 december 1945. Zij is gestorven in AZ Monica in Deurne op 5 december 2023. De uitvaart vond plaats op begraafplaats ‘t Schoonselhof in Antwerpen, op de strooiweide De herder, op dinsdag 19 december 2023 om 12:00.
Af en toe verloopt een eenzame uitvaart anders dan ik denk te mogen verwachten. Zoals vandaag. Aanvankelijk werd aan het uitvaartcentrum niet veel meer gemeld dan dat er sprake was van een halfbroer van mevrouw M.P. en dat hij niet aanwezig zou zijn. Twee dagen voor de uitvaart verneem ik via het uitvaartcentrum dat toch een viertal mensen de uitvaart van mevrouw M.P. zou bijwonen.
Zo’n bericht mag altijd goed nieuws heten.
Een kille miezerige dag is het. Wanneer ik iets voor twaalven, haast tegelijk met Peter, de ceremoniewagen nader, heeft er zich ter hoogte van de ceremoniewagen al een groepje gevormd. Peter en ik maken kennis met de animator van het wzc in Deurne en ook twee vrijwilligers van het wzc in Antwerpen. Ze zijn samen naar hier afgezakt, met de tram, in het gezelschap van een dame op hoge leeftijd in een rolstoel die zich voorstelt als Roza, of Rozeke, de zus van de overledene.
Was Rozeke door het wzc over het hoofd gezien? Ik heb geen idee. In ieder geval blijkt dat ze jarenlang, om de veertien dagen en telkens op woensdag, vanuit het home hartje Antwerpen waar zij woont, een taxi nam om haar nu overleden zus een bezoek te brengen in het home in Deurne waar zij verbleef.
De vrijwilligers, een bijzonder sympathieke man en vrouw nemen Rozeke onder hun hoede. Ze zit warm ingeduffeld in haar rolstoel, met een enorme regencape over zich heen, een warme sjaal om haar hals en een warme muts op haar hoofd. De animator, eveneens een bijzonder beminnelijke dame, vertelt ons dat zij ook een tekst geschreven heeft die ze straks graag wil voorlezen bij de asuitstrooiing van mevrouw M.P.
De ceremoniemeester, deze keer een dame die Maria heet, begeleidt ons groepje tot aan de strooiweide De herder. Het is de makkelijkst bereikbare weide wanneer in het gezelschap een rolstoelgebruiker aanwezig is.
Maria verwoordt de asuitstrooiing als een teruggave van wat rest van de gestorvene aan de natuurelementen, op de eerste plaats aan de aarde en de lucht. De animator van het wzc schetst een mooi beeld van de overledene als een vrouw die geleefd en ook geleden heeft. Ze drukt de wens uit dat de overledene rust mag vinden. Even laat de ceremoniemeester tactvol wat stilte gedijen waarin het warme afscheid van de animator na kan klinken. Dan neemt Peter het woord met zijn gedicht:
Misschien liep je vader al vroeg in de steppe verloren,
misschien had je moeder haar glimlach begraven
nog voor jij werd geboren. Je was een kind van de oorlog.
De tijd beet in je oren, trok sporen door je voorhoofd.
En jij
probeerde.
Je incasseerde,
viel en veerde op.
Je roeide soms met de verkeerde riemen.
Soms brak iets onderweg. Men sprak ervan.
En jij
ging door.
Wat moest je anders?
Tot je zo dun werd als poedersneeuw.
Tot een dag in december
je leerde zweven.
Nu zwijg je in alle talen. Nu zing je in stilte
met de wintervogels mee.
Nu werk je aan een witte kerst
en iedereen is uitgenodigd.
Wie komt er naar je feestje?
Yella? Ik? De wind, de regen,
de raaf, de kraai, de merel?
We brengen woorden mee.
Laat ons een feestmaal maken van de taal.
Een toetje van je dromen. Laat ons de polka dansen,
Maria, en je vredig in slaap wiegen bij valavond.
Rozeke is zichtbaar ontroerd. Ze heeft een tuiltje kunstbloemen bij zich en een knuffelbeertje, de dingen die ze dichtbij de plek wil leggen waar de as terechtgekomen is. Met de hulp van de vrijwilligers kan ze zich uit de rolstoel oprichten. Een paar minuten staat ze daar aan de rand van de weide, ze fluistert wat, neemt de tijd om afscheid te nemen van haar zus. Wanneer ze weer in de rolstoel geholpen is, wordt ze getroost door iedereen die om haar heen is gaan staan.
We nemen afscheid van elkaar, wensen elkaar behouden thuiskomst. Dat we niet alleen maar wel degelijk hier samen waren, het heeft ons allemaal deugd gedaan.
Ma zo schoon voor de twee zussen!! Mooi gedaan. Ik ben ontroerd en pink een traantje weg.