De Eenzame Uitvaart van Meneer P.V.H. in Antwerpen

Meneer P.V.H. is op 28 juni 1965 geboren in Lier en in zijn woonst in Antwerpen overleden op 7 november 2012. Zijn uitvaart vond plaats op dinsdagmiddag 11 december 2012 op begraafplaats Schoonselhof.

Ik ben onderweg naar Antwerpen Linkeroever waar meneer P.V.H. enige tijd geleden is gevonden. Enige tijd, omdat P.V.H. al een maand in het mortuarium van het Universitair Ziekenhuis in Edegem ligt. Pas wanneer men bij de burgerlijke stand de aangifte van overlijden ontdekte, zonder dat er een uitvaartondernemer aan verbonden was, werd de Firma ingeschakeld. Die deed navraag bij het UZ Edegem waar men bevestigde dat er de laatste maand niemand naar het lijk had geïnformeerd. Het OCMW gaf groen licht voor de uitvaart. Verder is er niets bekend over de achtergrond van P.V.H.

Het is een mooie dag; straalblauwe lucht en goed koud. Met mijn fiets manoeuvreer ik tussen de kerststalletjes op de Grote Markt die nog maar net opgesteld zijn. Tussen de houten chalets hangt de geur van braadworst en glühwein. Het is verschrikkelijk druk in de binnenstad dus geraak ik maar moeizaam vooruit. Tot aan de voetgangerstunnel, met die enorme kooi die me 31 meter onder de grond voert, waar ik in een rechte lijn naar Linkeroever kan fietsen.

Het is nog kouder op de andere oever. Voor mij staan de sociale woonblokken als monsterlijke blokkendozen. Ik fiets tussen de gebouwen door, af en toe de hoogte inkijkend, schotelantennes tellend. Zelfs bij deze temperaturen hangt er wasgoed op de balkons buiten. Als ik bij de drie blokken kom die in C-formatie staan opgesteld, zie ik de enorme bouwput in het midden. Drie kranen, containers en ijzeren hekken om de modderstroom af te schermen. Een scheur in de aarde die de bewoners nog verder van elkaar weg drijft.

De ingang van de torenflat is feestelijk versierd met kerstmannen en wintertekeningen. Vlakbij het portaal zet ik mijn fiets op slot. Het is even zoeken, maar dan heb ik het systeem in de woontorens door. Eerst moet ik het huisnummer van meneer P.V.H. op de brievenbus vinden, waar het correspondeert met een code voor de deurbel. Ik moet bij de nummers A09 en C09, die op dezelfde gang wonen, zijn.

Bij A09 heb ik beet en kraakt de intercom. Ik leg uit wie ik ben, wat ik kom doen, en vraag naar meneer P.V.H.

‘Geen idee, meneer’, hoor ik. ‘Wij hadden geen contact met elkaar. Hij had nog wel een zus die af en toe op bezoek kwam. Cynthia heette ze, geloof ik.’

‘Weet u hoe ik ze kan bereiken?’

‘Dan moet u maar eens bij de politie horen.’ Het gesprek is afgerond. Voor ik de straat uitrijd om weer de voetgangerstunnel in te duiken, neem ik nog enkele foto’s van de hoogbouw, voor Joke van Leeuwen die een gedicht zal schrijven. Thuis zal ik naar de Firma mailen dat er nog ergens een zus rondloopt van P.V.H., maar zeker weten we dat niet. En het is al zaterdag, dinsdag is de uitvaart. Een waterkans dat Cynthia nog gevonden wordt. Tenslotte ligt meneer P.V.H. al een maand in het mortuarium en er heeft niemand naar hem gevraagd.

Ik ben drie kwartier te vroeg op begraafplaats Schoonselhof. Stampvoetend van de kou bezoek ik het perk. Nog even de rijen graven aflopend, namen tellend en verbinden aan de dichter die een gedicht voor hem of haar schreef. De plantjes purperen heide, zoals ik er nu opnieuw drie potjes van bij heb, zijn allemaal stuk gevroren. De grafmakers planten ze ook maar zelden in de grond, en als ze het doen is het met het plastic potje nog om de wortels.

De bestelwagen van de Firma stopt voor W1 en ik verlaat het perk. Drager Davy, die ik niet had herkend in het restaurant, is er.

‘Ik zie je vaker in de stad lopen’, zegt hij. ‘Woon je in het centrum?’

‘Ja.’ We schudden handen en ik leg uit waar ik woon.

‘Dan zijn we bijna buren’, zegt Davy. ‘De kist komt er zo aan.’

‘Joke van Leeuwen is de dichter vandaag.’ We praten over het nieuwe stadscollege dat zich bekend zal maken. Een nieuwe burgemeester, een nieuw bestuursakkoord, een nieuwe schepen van Sociale Zaken. Op het moment dat wij op Schoonselhof staan, stelt men nieuwe schepenen aan.

‘Hout vasthouden.’

‘Toch bizar dat er plots zoveel eenzame uitvaarten zijn’, zeg ik. ‘Drie deze week.’

‘Typisch voor het jaareinde’, antwoordt Davy. ‘En het aantal OCMW-uitvaarten blijft maar stijgen door de crisis. Van de zeven uitvaarten die we vandaag verzorgen, zijn er vijf van het OCMW bij.’ Hij vertelt over meneer P.V.H. die al een maand in het mortuarium ligt: ‘Ongelooflijk dat men dat niet heeft opgemerkt. Maar zij hebben dan ook zoveel koelcellen.’

‘Over welke aantallen gaat het dan?’

‘UZ Edegem niet zoveel als Middelheim, want die kunnen er zeker een twintigtal leggen’, zegt Davy. ‘Wij ook hoor. In ons filiaal in Aarstelaar toch zeker al een twaalftal.’ Met gepaste trots somt hij de capaciteiten op van de verschillende filialen van de firma. Ik zeg even naar de ingang te willen lopen want daar wacht Joke van Leeuwen me misschien op. Als ik de laan uitwandel draait de corbillard de begraafplaats op. Ik zie Joke staan, met de blik strak naar de ingang van Schoonselhof. Ik verwelkom haar, waarna we samen achter de corbillard naar perk W1 lopen, waar Davy met zijn twee collega’s een erehaag vormen. De kist gaat op de schouders en we betreden het perk. De balen stro liggen klaar op de aarde.

Joke leest luid en duidelijk naar de kist gericht, met een van mijn drie purperen heideplantjes op. Ik zie de kerstversiering op de deuren van het flatgebouw weer voor me, de lachende kerstman, de groene boom. Na het gedicht mogen we groeten en zien we hoe de kist wordt neergelaten. Het moet koud zijn aan de handen, de snijdende rolluiktouwen waarmee de dragers P.V.H. laten zakken in de bevroren grond. Als ik Joke gedag heb gezegd, moet ik weer op pad, er zijn twee nieuwe eenzame uitvaarten aanstaande donderdag. Wat voor mensen de overledenen waren, is nu nog onduidelijk. Of ze lentekinderen waren, herfstmensen, of ze nog van zingen wisten.